راهبردشناسی دینی در تحول علوم انسانی

حوزه انقلابی و علوم انسانی(ضرورت و گام های تحول)

روش و روش‌شناسی در علوم انسانی اسلامی چارچوبی برای تحلیل و ارزیابی نظریه‌های علم دینی و علوم انسانی اسلامی

روش­شناسی علوم انسانی اسلامی عهده‌دار کشف، توصیف و ارزیابی معرفت­شناختی روش­های پیشنهادی در نظریه­های علم­ اسلامی و علوم انسانی اسلامی است. توصیف مذکور ترکیبی است از «معرفی نحوه گردآوری و تحلیل داده­های مرتبط با پرسش­ها یا فرضیه­های تحقیق» و «تشریح منطق و الگوی کلی فعالیت علمی». ارزیابی معرفت‌شناختی یافته­های حاصل از کاربست روش، بر اساس این توصیفات صورت می­گیرد که بخش مهمی از «روش­شناسی» را تشک...

گزاره‎های دینی و بومی‎سازی مبنائی علوم انسانی و سیاسی

در این نوشتار ابعادی از بومی‏سازی مبنایی مورد بحث قرار می گیرد. رابطه و سرگذشت متفاوت علم و دین در جهان غرب و جهان غیر غرب بررسی می شود و ضمن اذعان به اینکه تنها راهنمای موثق برای دستیابی به حقیقت، روشهای حسی، مشاهده-ای و پوزیتیویستی نمی باشد، بلکه معرفت وحیانی، رویای صادقه و جز آن نیز می تواند راههای دیگری باشد. معرفت وحیاتی می تواند مجموعه ای از قوانین عام اجتماعی را بیان کند و یا به ترسیم چش...

دلالت های نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی

نظریۀ ادراکات اعتباری، از مهمترین زوایای فلسفۀ اسلامی است که ارائه نظام مند آن به ابداع علامه طباطبایی، صورت گرفت. اهمیت این نظریه در نظام فلسفی علامه طباطبایی آنقدر زیاد است که در اکثر قریب به اتفاق آثار ایشان، اشاره ای موجز یا مبسوط به آن شده است. این نظریه با تمایزی که میان ادراکات حقیقی و اعتباری قائل می شود، از یک سو علوم حقیقی را از گزند خطاهای معرفت شناسانه حفظ می کند و از دیگر سو خلأ تئ...

روش فلسفی ابن سینا، الگویی برای تحول در علوم انسانی

هدف ما در این مقاله این است که با ارائه یک الگوی تاریخی اولاًـ نشان دهیم تحول در علوم انسانی به گونه­ای که با ارزش­های اسلامی سازگار باشد، امکان­پذیر است؛ ثانیاًـ نشان دهیم برای نیل به چنین هدفی چه روشی باید اتخاذ شود و چه مراحلی باید طی شود. یکی از الگوهایی که می­توان در تحول علوم انسانی از آن استفاده کرد، روش ابن­سینا در مواجهه با فلسفه یونان و به طور خاص فلسفه ارسطویی است. ابن­سینا در مواجهه ب...

امکان و چگونگی دانش دینی در حوزه علوم انسانی

پژوهش در مبانی معرفت شناختی دانش دینی در حوزه ی علوم انسانی ضروری به نظر می رسد. بدین منظور کلیات دین و علم، تعاریف، ویژگی ها و قلمرو هر یک بررسی گردیده است. هم چنین از ارتباط علم و دین سخن به میان آمده است. سرانجام پژوهش در پی آنست تا از میان فروض متعددی که برای دانش دینی متصور است، تحقق آن را به وسیله ی رویکرد تاسیسی به اثبات برساند. این رویکرد بیان می دارد همان طور که علم شناسی معاصر نشان می...